Tungiaza

Pchła piaskowa (Tunga Penetrans) jest pasożytniczym stawonogiem i jednocześnie najmniejszą znaną pchłą. Występuje głównie w klimatach tropikalnych i subtropikalnych. Najczęściej występują na plażach, w stajniach, w gniazdach zwierząt i w domach o niskim poziomie sanitarnym. Przenoszenie pasożyta objawia się przez kontakt, na skórze, najczęściej w okolicy paznokci palców u stóp.

Pchła piaskowa ma bardzo dobrze rozwinięte odnóża – składają się z biodra, krętarza, uda, goleni i członowanej stopy. Zapewnia to więc dużą skoczność. Jej ciało jest bardzo spłaszczone, dzięki czemu bardzo łatwo przemieszcza się między włosami. Dodatkowo posiada mocny pancerz. Jej długość wynosi 1mm, w związku z czym jest najmniejszym znanym gatunkiem pchły. Pchła ta kąsa skórę w regularnych odstępach, po czym pije krew przez około 120-150 minut. Dorosła pchła, która karmiona jest krwią człowieka, może żyć nawet 500 dni.

Samice pchły piaskowej kryją się w skórze, która jest eksponowana, po czym składają jaja. Powoduje to mocne podrażnienie i swędzenie w chorobie, która nazywana jest tungozą. Samica składa nawet kilkaset jaj, po czym opuszcza ciało żywiciela i następnie ginie. Jaja mogą być składane na skórze żywiciela lub składane do otaczającego środowiska, np. w szparach między parkietem.

Jeśli pchła pozostanie dłużej na skórze człowieka, może powodować infekcje i groźne powikłania. W Ameryce Południowej często dochodzi do powikłań tężcem lub zgorzelą gazową, w poważnych przypadkach może nawet dojść do samoistnej amputacji palców u nóg.

Pchła piaskowa często zostaje przywożona z wakacji, szczególnie tych w tropikalnych miejscach. Na szczęście stosunkowo łatwo się ich pozbyć, tak jak larw muchy. Pchłę najczęściej wyjmuje się na plaster, a w skórze pozostaje otwór, który należy zakleić, bowiem larwa przez niego oddycha. Chcąc się wydostać przyklei się do plastra, a my odrywając go pozbędziemy się pasożyta.

Pchła piaskowa atakuje przede wszystkim tubylców, którzy chodzą boso lub w prymitywnych sandałach. Dlatego też jadąc w tropikalne tereny, należy przede wszystkim zadbać o odpowiednie, kryjące obuwie, nawet jeśli temperatura powietrza osiąga bardzo wysoki poziom.

Dodatkowo, aby uniknąć inwazji pchły piaskowej, należy szczególnie dbać o higienę podczas podróży w miejscach jej bytowania i nie zatrzymywać się w domach o niskim poziomie sanitarnym.

Głównym źródłem zakażenia jest kontakt fizyczny z osobą zarażoną, a choroba ta dotyczy głównie dzieci.

Tungoza objawia się najczęściej stanem zapalnym, bardzo silnym świądem skóry i jej podrażnieniem, bolesnymi owrzodzeniami i obrzękami, ciemnymi zmianami skórnymi i wtórnym zakażeniem bakteryjnym.

Rozpoznanie choroby opiera się głównie na badaniu klinicznym, w którym szczególnie uwzględnia się wywiad dotyczący podróży do miejsc tropikalnych, gdzie mogło dojść do zarażenia.

Jeśli chorobę zostawi się bez podjęcia leczenia może dojść do wystąpienia wtórnych infekcji, takich jak:

• bakteriemia – zakażenie krwi bakteriami, może nie mieć żadnych poważnych powikłań;
• tężec – choroba zakaźna, której przyczynami są egzotoksyny wytwarzane przez laseczki tężca;
• zgorzel gazowa – zakażenie wywołane przez bakterię, która bardzo szybko rozwija się w środowisku ubogim w tlen.

Autor:

Dorota Bucka

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy tungiazy