Ospa prawdziwa

Ospę prawdziwą cechuje śmiertelność u osób szczepionych ok. 3% a u nie szczepionych ok. 30% (istnieją postacie choroby o śmiertelności szacowanej na 95%). Ostatni przypadek zachorowania miał miejsce w 1978 roku, a choroba została uznana za eradykowaną w 1980 roku.

Charakterystyka choroby

Głównym źródłem zarażenia jest chory człowiek. Przeniesienie choroby następuje najczęściej drogą kropelkową w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym człowiekiem lub pośrednio – przez kontakt ze skażonymi przedmiotami (np. ubrania, pościel). Ospę prawdziwą wywołuje duży dsDNA-wirus z rodziny Poxviridae, rodzaju Orthopoxvirus – wirus ospy prawdziwej Variola virus (VARV). W obrębie rodziny występuje mała różnorodność antygenowa. Nie jest on blisko spokrewniony z wirusem ospy wietrznej.

Chory jest zakaźny od pierwszego momentu pojawienia się zmian na skórze aż do momentu całkowitego odpadnięcia strupów z ciała. Okres ten wynosi z reguły 3 tygodnie.

Powszechna jest wrażliwość osób niezaszczepionych, Odporność poszczepienna utrzymuje się przez kilka lat, po upływie których potrzebne jest wykonanie ponownego szczepienia. W Polsce i w wielu innych krajach wycofana została szczepionka przeciw Ospie wietrznej, dla tego istnieje możliwość zarażenia i uważa się nas za osoby nieodporne na tę chorobę.

Ospę prawdziwą dzieli się głównie na 2 typy:

• ospę małą
• ospę wielką  – najbardziej zaraźliwa postać

Różnicowanie to opierało się na śmiertelności w czasie epidemii. Obecnie w tym celu można wykorzystać metody wirusologiczne. Na świecie dominowała postać łagodna (klasyczna, 75% przypadków zachorowań). Odmiana ospy zlewającej się  występuje w od 2 do 5% wszystkich przypadków; śmiertelność wynosi tu około 66% u chorych szczepionych i 95% u chorych nieszczepionych. Diagnozę stawia się na podstawie objawów klinicznych.

Profilaktyka

Jedną z potwierdzonych metod, która eliminuje możliwość zarażenia, jest szczepienie ochronne. Od roku 1995 w Stanach Zjednoczonych zostały wprowadzone szczepienia powszechne przeciwko ospie wietrznej. To spowodowało, że liczba osób trafiających do szpitali z ciężkimi powikłaniami ospy zmniejszyła się o 88% w przeciągu 7 lat od wprowadzenia szczepień. Jeśli wydarzy się sytuacja, w której mieliśmy styczność z osobą chorą to niezwłocznie w ciągu 72h od pierwszego kontaktu powinniśmy udać się do lekarza bądź szpitalu i zaszczepić się. To zapewni nam ochronę bądź też sprawi, że przebieg choroby będzie łagodniejszy.

Szczepienia przeciw ospie są zagrożone pewnego typu powikłaniami. W wyniku badań nad kolejnymi szczepami "szczepionkowego" wirusa krowianki stają się one coraz mniejsze. W wyniku powikłań wystąpić może wtórne ropne zapalenie skóry i zmiany w narządach wywołane zakażeniem bakteryjnym, a w ciężkich przypadkach krowianka posocznicowa, zapalenie jąder i mózgu oraz zaburzenia krążenia.

Autor:

Damian Nowaczek

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy ospy prawdziwej